Bugünkü Eskişehir İli eski çağlarda ve orta çağda Yunanca Dorylalion ismiyle bilinen bir kentti. 1176 yılında Selçuklu Sultanı II. Kılıçaslan tarafından fethedilmiştir. Tarihinin çok eski olmasından dolayı Eskişehir adı verilmiştir. 

Cumhuriyetin ilanından sonra sancak ve mutasarrıflıkların il yapılmasıyla ilimiz 1923 yılında bugünkü statüsüne kavuşmuştur. İkisi merkez olmak üzere toplam 14 ilçesi, 546 mahalle​ ve 15 Belediyesi bulunmaktadır.

 

Eskişehir, İç Anadolu Bölgesi'nin kuzeybatısında yer almaktadır. Kuzeyde Karadeniz, kuzeybatıda Marmara, batı ve güneybatıda Ege Bölgesi ile komşudur. Eskişehir'in ilçelerinden Han ve Seyitgazi'nin küçük bir bölümü Ege'nin, Sarıcakaya ve Mihalgazi İlçelerinin tümü ile Merkez ve Mihalıççık ilçelerinin bir bölümü Karadeniz Bölgesi'nin etkisindedir. İlçelerinden Mihalgazi 200 metre, Sarıcakaya 220 metre rakım ile mikro klima özelliği göstermektedir. Bu sebeple Mihalgazi ve Sarıcakaya ilçelerimiz sebze yetiştiriciliği için çok uygundur.

Kuzeyden Bozdağ ve Sündiken Dağları, güneyden Emirdağ, doğudan Orta Asya Vadisi, batıdan Türkmen Dağı gibi doğal sınırlarla çevrili olan il alanı, yaklaşık 13.653 km2 dir. Bu alanıyla il, Türkiye topraklarının %1.8' ini kaplamaktadır. İl merkezinin denizden yüksekliği ise 792 m dir. Yaklaşık %22'sini dağların oluşturduğu ilin, yeryüzü şekilleri içinde ovaların payı %26 dolayındadır.

 

Sakarya Nehri: Kızılırmak ve Fırat nehirlerinden sonra Türkiye'nin üçüncü en uzun, Kuzeybatı Anadolu'nun ise en büyük akarsuyudur. Çifteler İlçesi'nin sınırları içinde yer alan "Sakaryabaşı" bölgesinden çıkmaktadır. Buradan çıkan su, önce Bardakçı Suyu ile, sonra Seydisuyu ve Sarısu ile birleşerek güneydoğuya doğru akar. Çakmak Köyü yakınında Ankara - Eskişehir arasında il sınırı olur ve kuzeye döner. Kıran Harmanı denilen yerde Porsuk Çayı ile birleşir ve kuzeye doğru akar. Sarıyar Barajı'ndan sonra akışı batıya döner. Uzunluğu 824 km olup, beslenme havzasının genişliği 53.800 km²'dir. İlimiz sınırları içinde Çifteler, Sivrihisar, Günyüzü, Sarıcakaya ve Mihalgazi ilçelerini dolaşarak ilimiz sınırlarını terk eder.

Sakarya Nehri’nin Aladağ ve Kirmir sularını aldığı yerde Türkiye’nin en büyük santrallerinden biri olan Sarıyar Hidroelektrik Santrali ve Gökçekaya Hidroelektrik Santralı kurulmuştur. Ayrıca kolu olan Porsuk Çayı üzerinde Porsuk Barajı vardır.

 

BARAJLAR 

Porsuk Barajı: Porsuk Çayı üzerindedir. Şehrin su taşkınlarını önlemek, sulama ve kullanma suyunu temin amaçlı yapılmıştır. Ayrıca burası balık üretimi ve mesire yeri olarak da kullanılmaktadır.

Sarıyar Barajı: Ankara il sınırında, Sakarya Nehri üzerinde Ereğli Demir-Çelik Tesisleri kurulmuştur. Amacı Batı Anadolu'nun elektrik gereksinimini karşılamaktır.

Musaözü Barajı: Eskişehir'den 28 km. uzaklıkta bulunan Mollaoğlu deresi üzerindedir. Yine taşkından korunma ve sulama amacıyla kurulmuş olup, ağaçlandırılan çevresi, Eskişehirlilerin tatil günlerinde rağbet ettikleri mesire yerlerinden biridir. Balık üretimi de yapılır.

​Gökçekaya Barajı: Eskişehir'in kuzeydoğusunda Sakarya Nehri üzerindedir. Elektrik üretmek amacıyla kurulmuştur.

Dodurga Barajı: Sarısu deresinin üzerinde kurulmuştur. Eskişehir'e yararlı olan barajlardan biridir. İnönü'yü sulamak ve taşkınları önlemek amacıyla kurulmuştur.

 

Eskişehir, İç Anadolu, Batı Karadeniz ve Akdeniz iklimlerinin etki alanı içinde olması nedeniyle, kendine özgü bir iklime sahiptir. Yıllık sıcaklık ortalaması, 10.9°C dir. Aylık ortalamaya göre yılın en soğuk ayı, -2°C ile ocak ayıdır. Aralık ayının ortalarından, şubat ayının ortalarına kadar çok soğuk günler ve don olayları yaşanır. -10°C ile -25°C arasında değişen derecelere rastlanabilir. Ancak ocak ayı içinde 10°C ile 15°C lik ılık günler de geçirilir. Mart ayında daha çok don olayına rastlanır. Baharın ikinci yarısında maksimum sıcaklık, 20°C nin üstüne çıkar.

Eskişehir'de bahar yağmurları, batı ve güneybatıdan gelerek, sağanak halinde düşer. Son on yıllık ortalama yağış miktarı 336,7 kg/m3 'tür.

Temmuz ve ağustos aylarında, Akdeniz yaz kuraklığı özelliklerini gösterir. Ancak çok hafif olarak, Karadeniz yaz yağmurlarını da alır. Ekim ayında yağmur, kasım ayında sulu karın yağması, kışın başladığını gösterir.

Eskişehir'de rüzgarlar, kışın doğudan batıya eser. Baharın ilk aylarında kuzeybatı rüzgarları hakimdir. Baharın sonunda güneybatı, batı ve kuzeybatıdan gelen rüzgârlar görülür.

Eskişehir'de 1960-2012 yılları ortalama yıllık yağış toplamı (metrekareye kilogram olarak)  363,3 mm dir. Uzun yıllar ortalama değerlerine göre en çok yağış (az farkla) kış mevsiminde (127,1 mm ) olmakta, İlkbaharda da kış mevsimine yakın yağış ( 120,7 mm ) olmakta, en az yağış ise yaz mevsiminde (54.2 mm ) olmaktadır. En çok yağış alan ay 43,6 mm ile Mayıs ve Aralık ayları, en az yağış alan ay ise 10mm ile Ağustos ayıdır. Yılın ortalama 108 günü yağışlı geçmektedir. (Bunun ortalama 18 günü kar yağışlıdır.)

Eskişehir ilinde kar yağışları genellikle Kasım ayında başlar, Nisan ayında sona erer. Son 10 yıllık verilere göre: En erken kar yağışı 7 Kasım 1995 tarihinde, en geç kar yağışı ise 18 Nisan 1996 ve 18 Nisan 1997 tarihlerinde görülmüştür. Yılın ortalama 26 günü karla örtülü geçmekte olup en yüksek kar örtüsü ( 1978 yılı Ocak ayında) 32 cm olarak ölçülmüştür.

 

Sarıcakaya: Yüzölçümü 375 km2, rakımı 220 metredir. Eskişehir İl merkezine 47 km uzaklıkta olup, güneyinde Sündiken dağları, kuzeyinde Bolu dağları ile çevrili olup yerleşim birimleri Sakarya nehri boyunca dağılmıştır. 1959 yılında ilçe statüsüne kavuşan Sarıcakaya’ ya 1960 yılında tarım teşkilatı kurulmuştur. Teşkilatın kuruluşundan itibaren ilçede tarımsal veriler kullanılarak detaylı çalışmalar yapılmış ve sebze yetiştiriciliğinin geliştirilmesi çalışmalarına hız verilmiştir. Tohumdan tarlaya yapılan direk ekimden sıcak ve ılık yastık sistemine oradan da 80 li yılların ortasından itibaren seralarda, tüplü fide yetiştiriciliğinden karlı ve verimli üreticilik olan örtü altı üretimine geçiş sağlanmıştır. 1983 yılında Tarım teşkilatı ve Sarıcakaya Kaymakamlığı ile birlikte seracılık atılımı başlatılmış bir yıl içerisinde 6x20=120 m2 ahşap konstrüksiyonlu 150 adet sera yapılmıştır. Daha sonra 1992 yılında 32 adet 400 m2 sera yapımı sağlanarak ilçe çiftçisinin örtü altı yetiştiriciliğine olan ilgisinin ve üretim yapması sağlanmıştır. Ülkemizde ilk defa Sarıcakaya ve Mihalgazi ilçelerinde üyelerinin tamamı kadınlardan oluşan kooperatifler kurulmuştur. Sarıcakaya ilçemizde 71 kadın üyeye 500 er m2 lik seraların kurulması sağlanmıştır. İlçemizde 16.500 dekar alanda açıkta sebzecilik yapılmaktadır. Muhtelif sebzelerden yaklaşık 35 bin ton ürün elde edilmektedir. Ayrıca Sarıcakaya ilçemize 2008 yılında İl Özel İdaresi kaynaklarından 852.621,69 TL harcanarak Sebze Paketleme ve Ambalajlama Tesisi yapılmıştır.Sarıcakaya Orta Anadolu, Batı Karadeniz ve Marmara Bölgelerinin kavşak yerlerinde bulunmasına rağmen Akdeniz İklim özelliğini taşımaktadır. Bir başka ifade ile yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Yıllık ortalama ısısı 15-19°C, Temmuz ayının ortalaması ise 36,3°C olmaktadır. Kış aylarının en düşük ısı derecesi de -5°C olarak tespit edilmiştir. Yıllık yağış ortalaması ise metrekareye 334 mm dir. Kış, İlkbahar ve Sonbahar mevsimleri oldukça kısa olup en uzun mevsim yaz olmaktadır. Bölgemiz mikro klima iklim özelliklerini taşımaktadır. İlçenin sınırları içerisinde kalan arazinin %50 ye varan bir bölümü ormanlarla kaplı olup, ormanlık alanın büyük bir bölümü de sarıçam ormanlarından oluşmaktadır. Bu ağaçların yanında özellikle Sakarya Vadisi ile dağların arasında kalan kesimlerde ise meşe, yabani zeytin, yabani incir ve sakızlık "menengiç" ağaçları bulunmaktadır. Sakarya Vadisinin İlçemiz sınırları içerisinde kalan bölümünde ise kavak ve söğüt ağaçları yanında büyük bir kısmını dut, kayısı, zerdali, armut, erik, nar, incir, üzüm, zeytin ağaçları bulunmaktadır.

Mihalgazi: Rakımı 200 metre, yüzölçümü 131 km2 dir. Nüfusu 1.700 olan ilçemiz Eskişehir’ e 35 km mesafededir. Mihalgazi İlçesi Orta Sakarya’ nın en gelişmiş yerlerinden biridir. Halk geçim kaynağı olarak daha çok sebzecilikle uğraşır. Mihalgazi ‘ de deniz seviyesinin yer yer 170. metre olması sebebiyle Mikro- Klima diye adlandırılan bir iklim hüküm sürmektedir. Bu sebeple Mihalgazi ve orta Sakarya vadisi kara İklimlerin ortasında adeta tabii bir sera görünümdedir. Son yıllarda Seracılık yaygınlaşmıştır. Turizm potansiyeli yüksektir. Sakarıılıca Kaplıcaları ilçemiz sınırları içerisinde ve ilçemize 4km uzaklıktadır. Tarım arazilerinin dar ve meraların bulunmaması nedeniyle hayvancılık gelişmemiştir. Yıllık yağış ortalaması 334 mm’dir. Yazları sıcak ve kurak kışları ılıman geçen bir iklime sahiptir. Mikro klima iklim özelliğinden dolayı Nar, Zeytin, İncir, Antepfıstığı yetiştiriciliği her geçen gün artmaktadır.

​​Sarıcakaya ve Mihalgazi ilçelerimizde mikroklima iklim özelliğinden dolayı antep fıstığı, zeytin, nar gibi meyveler yetişmektedir.